Bł. Anastazy Pankiewicz

Św. Paweł poucza: „miłość Chrystusa przynagla nas” (2 Kor 5, 14). To zdanie świetnie obrazuje życie bł. Anastazego. Nigdy nie stał w miejscu, lecz każdą chwilę wykorzystywał dla działania na chwałę Boga i ludzki pożytek.

Jakub Pankiewicz urodził się w 1892 r. w Nagórzanach. Do szkoły uczęszczał w pobliskim Sanoku, a później w Lwowie, gdzie poznał braci Bernardynów. Zapragnął, tak jak oni, iść przez życie śladami św. Franciszka. W 1900 r. wstąpił do Zakonu, gdzie otrzymał imię Anastazy, w 1904 r. złożył profesję uroczystą, a w 1906 r. został wyświęcony na kapłana.

Jego droga biegła przez Wieliczkę, Włocławek, a następnie Kraków, gdzie był przełożonym klasztoru. Dokonał tam gruntownego remontu budynku kościoła i domu zakonnego. Od 1930 r. przebywał w Łodzi, jako budowniczy klasztoru i kościoła pw. św. Elżbiety oraz szkoły katolickiej. Rozpoczyna ona działalność w roku 1937 r. W tym samym czasie o. Anastazy dopełnił jeszcze innego dzieła, powołując do istnienia Zgromadzenie Sióstr Antonianek od Chrystusa Króla.

Rozwój klasztoru i szkoły przerwał wybuch II wojny światowej. Najeźdźcy przepędzili zakonników, a budynki zajęli dla swoich celów. Anastazy nie opuścił jednak Łodzi. Zamieszkał na pobliskim cmentarzu św. Wincentego, gdzie wciąż posługiwał wiernym. W 1941 r. został aresztowany i umieszczony w obozie koncentracyjnym w Dachau. Jego życie dokonało się w obozie zagłady w Hartheim, na terenie Austrii. O. Anastazy wypełnił swoje życie miłością do ostatniego dnia, 20 maja 1942 r. Gdy więźniów ładowano do samochodu, wyciągnął ręce, by pomóc innym wsiąść. W tym samym momencie przytrzaśnięto drzwi więźniarki.

Bł. Anastazy został wyniesiony na ołtarze w 1999 r. w gronie 108 męczenników II wojny światowej. Wciąż trwają dzieła, które zapoczątkował: klasztor bernardyński na Dołach, liceum i szkoła podstawowa, które noszą jego imię, oraz Zgromadzenie Sióstr Antonianek.

Kult i upamiętnienie

Tablica upamiętniająca bł. Anastazego Pankiewicza w Nagórzanach Upamiętnienie bł. Anastazego Pankiewicza na grobowcu jego rodziców w Nowotańcu

Istnieją cztery główne miejsca kultu Anastazego Pankiewicza:

• Kościół i klasztor pw. św. Elżbiety Węgierskiej w Łodzi, którego był fundatorem. W kościele znajduje się jego obraz i tablica pamiątkowa ustanowiona 27 października 1957. Ponadto jego imieniem nazwano położone obok Katolickie Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące im. bł. Anastazego Pankiewicza. Odprawiane są nabożeństwa. Ponadto w łódzkiej dzielnicy Doły w wyniku zmian nazw ulic w 2007 fragment ulicy Spornej przemianowano na ulicę bł. Anastazego Pankiewicza.
• Dom Generalny sióstr antonianek przy ul. Janosika 141 w Łodzi: kaplica pod wezwaniem św. Antoniego z Padwy i bł. o. Anastazego, płaskorzeźba Błogosławionego w prezbiterium, dwa obrazy z jego podobizną, modlitwy do jego intencji.
• Kościół św. Bernardyna w Krakowie: ołtarz, nabożeństwo.
• Parafia św. Mikołaja w Nowotańcu: nabożeństwo i pieśń ku jego czci, ołtarz z wizerunkiem błogosławionego, w 2007 na chrzcielnicy umieszczono tablicę pamiątkową ustanowioną w 125. rocznicę urodzin, w 2011 ustanowiono cztery witraże z jego podobizną, symboliczna tablica na grobie jego rodziców na przykościelnym cmentarzu. 13 lipca 2013 w rodzinnych Nagórzanach została odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona Anastazemu Pankiewiczowi